Analizujemy, jakie zabiegi rehabilitacyjne na kolano po artroskopii są najlepsze
Rehabilitacja kolana po artroskopii jest kluczowym etapem, który decyduje o szybkości powrotu do pełnej sprawności. Jeśli niedawno przeszedłeś operację kolana, ważne jest, abyś poznał zabiegi rehabilitacyjne, które mogą ci pomóc. Proces rehabilitacji zaczyna się zwykle już pierwszego dnia po zabiegu. Zawsze jest dostosowany do twoich indywidualnych potrzeb.
Pierwsze dni po artroskopii są zazwyczaj poświęcone na zmniejszenie dolegliwości bólowych i obrzęków. W tym czasie stosuje się różne metody, takie jak zimne okłady czy delikatne ćwiczenia rozciągające, które pomagają w regeneracji. Ważne jest, aby każde ćwiczenie wykonywać pod nadzorem specjalisty. Gwarantuje to bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Rozpoczynając rehabilitację kolana, kieruj się zaleceniami lekarza i regularnie konsultuj postępy z fizjoterapeutą.
Co to jest artroskopia kolana?
Artroskopia kolana to technika operacji, w której leczenie struktur przeprowadza się bez otwierania stawu. Wykonuje się jedynie niewielkie nacięcie. Pozwala ono wprowadzić do stawu kolanowego kamerę i specjalne narzędzia do wykonania operacji. Rekonwalescencja i powrót do sprawności fizycznej jest tutaj zdecydowanie szybsza niż po otwarciu stawu kolanowego.
Kiedy wykonuje się artroskopię kolana?
Specjaliści obecnie wykorzystują artroskopię kolana w dwóch przypadkach- w diagnostyce i do celów operacyjnych. Artroskopia diagnostyczna umożliwia znalezienie miejsca dysfunkcji, określenia jej przyczyny oraz stopnia zaawansowania. Wiele schorzeń pozostaje niestety niewidocznych w badaniach obrazowych albo dają niepełny obraz. Artroskopia operacyjna natomiast pozwala na naprawę uszkodzonych struktur stawu kolanowego.
Wskazania do wykonania artroskopii kolana
Mimo iż artroskopia jest zabiegiem, posiadającym wiele zalet nie można jej stosować w każdym przypadku. Wśród najczęstszych wskazań znajdują się:
urazy kolana- np. szycie łąkotki,
choroby zwyrodnieniowe stawów w początkowej fazie,
ból w stawie kolanowym oraz obrzęk,
uszkodzenie więzadeł,
uszkodzenie chrząstki stawowej i błony maziowej,
nowotwory,
niestabilność stawu kolanowego,
ciała obce w stawie kolanowym.
Przeciwwskazania do artroskopii kolana
Przeciwwskazaniem do wykonywania operacji kolana metodą endoskopową może okazać się cukrzyca. Ponadto istotne zaburzenia krzepnięcia krwi, nadciśnienie tętnicze, choroby kardiologiczne oraz infekcje skórne w badanej okolicy. Ostateczną decyzję podejmuje jednak lekarz po wykonaniu dodatkowych i szczegółowych badań.
Orteza i kule- wsparcie procesu zdrowienia
Po operacji kolana bardzo ważne jest, aby pacjent nie obciążał operowanej kończyny. W tym celu zaleca się korzystanie z kul łokciowych i opieranie się na jednej nodze- tej zdrowej. Ponadto niezbędna jest na kolano orteza stabilizująca staw. Jej brak może przyczynić się do powstania gwałtownych ruchów, spowodować ból i pogorszenie sprawności. Pacjent powinien korzystać z kul przez 2-4 tygodni a stabilizatora według zaleceń lekarza.
Rehabilitacja kolana tuż po operacji
Rehabilitacja po artroskopii kolana powinna rozpocząć się już w drugiej dobie po zabiegu. Szybko wdrożone ćwiczenia pozwalają uniknąć powikłań oraz przyspieszyć proces regeneracji. Ćwiczenia po artroskopii kolana dobierane są indywidualnie przez fizjoterapeutę. Plan rehabilitacji dostosowany jest również do dysfunkcji i możliwości pacjenta. Zazwyczaj 3 miesiące trwa rehabilitacja po artroskopii kolana. W niektórych przypadkach niestety dłużej.
Leczenie farmakologiczne
Stan po operacji kolana może nam sprawiać bóli i dyskomfort. Dlatego bardzo ważne jest w tym czasie przyjmowanie leków przeciwbólowych. Czasem specjalista zaleca również stosowanie leków przeciwzakrzepowych.
Podstawowe ćwiczenia i zabiegi we wczesnej fazie rehabilitacji kolana
Początkowa faza leczenia stawu kolanowego obejmuje pielęgnację rany, łagodzenie bólu i odciążenie stawu. Operowany staw kolanowy w trakcie odpoczynku powinien być położony na podwyższeniu. Usprawni to krążenie krwi i zapobiegnie obrzękom. Specjaliści zalecają także ćwiczenia izometryczne- szczególnie wzmocnienie mięśnia czworogłowego.
Ćwiczenia należy wykonywać w pozycji leżącej- do granicy bólu. Nie należy wykonywać gwałtownych ruchów, gdyż może doprowadzić to do zerwania szwów albo uszkodzenia operowanych struktur.
Faza druga rehabilitacji
Odpowiednio dobrana kinezyterapia, po zakończeniu pierwszego etapu rehabilitacji przyspieszą powrót do zdrowia. Dlatego rehabilitacja po artroskopii kolana powinna być kontynuowana w warunkach ambulatoryjnych. W tej fazie wdrażane już są bardziej wymagające ćwiczenia i zabiegi fizykoterapeutyczne.
Wykorzystuje się tu nadal zimne okłady oraz techniki manualne. Przyspieszą one regenerację tkanek oraz zapobiegną powstawaniu krwiaków, a także zredukują obrzęki. Praca z blizną z kolei poprawi czucie, zapobiegnie powstawaniu bliznowca i ograniczeń w ruchomości stawu.
Metody wspomagające w środkowej fazie rehabilitacji kolana
Regularne wykonywanie zaleconych ćwiczeń przyczynia się do wzmocnienia mięśnia czworogłowego. Wzmocnienie mięśni natomiast powoduje stopniowe zwiększanie zakresu ruchu stawu. Kinezyterapia powinna przebiegać na leżąco lub na siedząco, tak aby nie występowały dolegliwości bólowe.
Ćwiczenia
Aktywizowanie kolana w tej fazie polega nadal na poprawie ruchomości w stawie oraz wzmacnianiu mięśnia czworogłowego. Szczególnie skuteczne są tutaj ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia w UGUL- zarówno w odciążeniu, jak i w obciążeniu.
Rewelacyjne efekty przynosi również zastosowanie szyny CPM. Jej zadaniem jest stopniowe zwiększanie kąta zgięcia po artroskopii stawu kolanowego. Urządzenie można wypożyczyć i samodzielnie stosować w warunkach domowych.
Fizykoterapia
Fizykoterapia potrafi zdziałać cuda, pod warunkiem jednak, że jest dobrze dobrana. Wśród najbardziej zalecanych zabiegów po artroskopii kolana znajdują się:
elektrostymulacja, która bardzo skutecznie stymuluje tkanki powierzchowne i pobudza mięśnie do pracy. Wzmacnia ukrwienie i przepływ limfy- co zapobiega obrzękom.
prądy TENS- ich zadanie jest nie tylko pobudzanie mięśni, ale także redukcja bólu po zabiegu operacyjnym kolana.
drenaż mechaniczny- jego zadaniem jest przepychanie limfy z obwodu do centrum naszego organizmu. Do tego celu wykorzystywane są zazwyczaj dmuchane nogawki kompresyjne.
Powrót do sprawności- rehabilitacja zaawansowana
Rehabilitacja po artroskopii, gdy pierwsze jej etapy zostały zakończone, staje się bardziej intensywna. Specjalista zaleca przystąpienie do ćwiczeń chorej kończyny na rowerze stacjonarnym. Można już obciążać operowaną kończynę, ale z umiarem. Wdrażane są także zajęcia na stepperze, marsz po bieżni, aktywność z obciążeniem- taśmy i ciężarki. W kolejnych etapach leczenia wprowadzana jest jazda rowerem w terenie, elementy treningu siłowego oraz trucht w lesie.
Ćwiczenia do wykonywania w domu
Po operacji stawu kolanowego, aby dojść do pełnej sprawności, niezbędne jest wykonywanie zaleconych ćwiczeń. W domu należy nadal wykonywać aktywności mobilizujące mięsień czworogłowy operowanego kolana. Aktywności stosowane w rehabilitacji:
leżąc na plecach wciskać kolano w podłoże, przytrzymać 10 sekund i odpuścić. Powtórzyć ćwiczenie 20 razy.
zginanie kolana bez odrywania stopy od podłoża- 20 razy.
ćwiczenia bierne i czynne stopy operowanej kończyny
odwodzenie i przywodzenie kończyny dolnej bez odrywania od podłoża.
Nie zapomnijcie, że zdrowa noga wymaga także rehabilitacji. Przez kilka tygodni niemalże cały ciężar ciała spoczywał właśnie na niej. Dlatego warto zadbać o jej wypoczynek i wzmocnienie mięśni odpowiednimi ćwiczeniami.
Porady praktyczne i zalecenia od specjalistów
Rehabilitacja po artroskopii kolana wymaga przede wszystkim cierpliwości i zdyscyplinowania. Ścisła współpraca z lekarzem i fizjoterapeutą oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia pozwolą szybciej powrócić do pełnej sprawności. Pamiętajcie jednak, że powrót do zdrowia nie jest równoznaczny z możliwością podjęcia aktywności sportowej. Na to potrzeba zdecydowanie więcej czasu- min. 6-9 miesięcy. Dlatego specjaliści zalecają dalszą rekonwalescencję, podczas której ułożą bardziej wymagający plan rehabilitacji.
Profilaktyka schorzeń kolana
Profilaktyka schorzeń kolana obejmuje m.in.:
utrzymanie właściwej wagi,
leczenie zachowawcze- suplementy diety i aktywność fizyczną,
ergonomię pracy- np. stosowanie ortez zapobiegających destabilizacji kolana jeżeli pracujemy fizycznie oraz ćwiczenia, jeżeli pracujemy przy biurku.
Podsumowanie
Systematyczna rehabilitacja po artroskopii kolana jest niezbędna do odzyskania pełnej sprawności. Przestrzeganie zaleceń lekarza i regularne sesje z fizjoterapeutą pomogą ci szybciej wrócić do zdrowia i codziennych aktywności. Pamiętaj, że każdy etap rehabilitacji, od wczesnej fazy po zaawansowane ćwiczenia, jest ważny. Przyczynia się do ostatecznego sukcesu terapii.
Nie ignoruj żadnych dolegliwości bólowych ani ograniczeń ruchowych, które mogą się pojawić w trakcie rehabilitacji. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Twoje zdrowie i bezpieczeństwo są najważniejsze. Odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja po artroskopii kolana zapewni ci najlepsze wyniki. Regularne konsultacje i dostosowanie ćwiczeń do twojego postępu są kluczem do szybkiego powrotu do formy.
