Jakie gry dla seniorów wspierają pamięć i aktywizację umysłu?
W dzisiejszych czasach coraz więcej seniorów szuka sposobów na utrzymanie umysłu w dobrej kondycji. Jednym z wielu rozwiązań są gry. Szczególnie istotne w aktywizacji umysłu osób w starszym wieku są te skoncentrowane na logicznym myśleniu i pamięci. Czy wiesz, że regularne korzystanie z gier pamięciowych może znacząco poprawić Twoje zdolności poznawcze?
Rozpoczęcie przygody z grami wspierającymi pamięć i aktywizację umysłu może być łatwe i przyjemne. W tym artykule znajdziesz przegląd, jakie są najlepsze gry dla seniorów. Dostarczą one nie tylko rozrywki, ale również pomogą Ci zachować bystrość umysłu na dłużej. Zapraszamy do odkrywania, jak gry mogą wspierać Twoją pamięć i sprawność intelektualną.
Teraz, gdy znasz cele tego tekstu, przejdźmy do szczegółowego przeglądu najlepszych gier dla seniorów.
Starzenie się mózgu – przyczyny i objawy
Nasz mózg, podobnie jak reszta ciała starzeje się. Niezbędne są więc działania spowalniające ten proces. Dlatego specjaliści zalecają regularną aktywność i dbałość zarówno o mózg, jak i resztę ciała.
Osoby starsze zauważają wielokrotnie, że ich pamięć nie jest już taka, jak dawniej. Dodatkowo obciążenie dla nich często stanowią choroby neurodegeneracyjne. Najczęściej powodem dysfunkcji jest demencja, choroba Alzheimera, czy przebyte udary lub wylewy krwi do mózgu.
Specjaliści szacują, iż do 2050 roku liczba osób z chorobą Alzheimera może się potroić. Prawdopodobnie na całym świecie będzie 106 milionów osób z Alzheimerem.
Dlaczego gry są ważne dla zdrowia umysłowego seniorów?
Spoglądając na powyższe dane, trening pamięci dla każdego seniora staje się więc niezbędny. Szczególnie istotny jest jednak dla osób starszych, które doświadczyły poważnych schorzeń mózgu.
Ćwiczenia na pamięć powinny zostać wdrożone już od momentu rozpoznania choroby. Tylko takie podejście stwarza szansę i daje nadzieję na utrzymanie umysłu w lepszej kondycji przez dłuższy czas.
Regularna aktywność to niekwestionowana inwestycja w jakość życia. Może przynieść rewelacyjne korzyści w codziennym funkcjonowaniu seniorów.
Korzyści wynikające z regularnego grania
Najważniejsze korzyści generowane przez gry terapeutyczne to przede wszystkim:
poprawa samopoczucia,
zwiększenie samodzielności,
większy zapał do uczestniczenia w życiu społecznym- w tym do spotkań z przyjaciółmi.
Najistotniejsze zalecenia dotyczące ćwiczeń mózgu
Trening pamięci nie musi być nieprzyjemny, nudny i trudny. Może stanowić połączenie terapii i udanej zabawy. Należy jednak dobrze go zaplanować i zorganizować.
Najważniejsze zasady dotyczące ćwiczeń mózgu to:
zabawy i gry dla seniorów powinny uwzględniać ich możliwości,
seniorzy powinni ćwiczyć regularnie przez minimum 30 minut dziennie,
systematyczne aktywności ruchowe,
zdrowa dieta bogata w kwasy Omega 3 oraz witaminy.
Bardzo ważne są kontakty z innymi ludźmi. W przypadku seniora ma to jeszcze większe znaczenie. Po przejściu na emeryturę bądź w wyniku choroby wielu z nich czuje się odrzuconych i odizolowanych.
W trakcie rozmowy, czy zwykłego plotkowania nasz mózg pracuje na wysokich obrotach. Jest to ważne, ponieważ dzięki rozmowom pobudzane są do działania szare komórki.
Warto więc zadbać, aby życie towarzyskie seniora- zwłaszcza spotkania z przyjaciółmi- odbywały się regularnie.
Kluczem do poprawy funkcji intelektualnych dla seniorów będą także ćwiczenia matematyczne- np. tworzenie budżetu. Warto próbować w sklepie- bez pomocy kalkulatora- obliczyć np. ile otrzymamy reszty. W takich momentach nasze zdolności analityczne oraz koncentracja sięgają zenitu.
Podobnie sytuacja wygląda, gdy czytamy książkę albo śledzimy ulubiony serial. Podczas wykonywania tych prostych czynności szare komórki mogą również wytworzyć nowe połączenia neuronalne.
Kolejnym skutecznym sposobem na trening mózgu są nowe wyzwania. Warto rozpocząć malowanie akwarelami, naukę obsługi smartfona albo laptopa.
Seniorzy mogą więc ćwiczyć pamięć indywidualnie bądź w grupie nie rezygnując z dobrej zabawy.
Jest to oczywiście tylko niewielka część zadań przeznaczonych na trening pamięci dla seniorów.
Przegląd gier wspomagających pamięć osób starszych
Gry dla seniorów niekoniecznie muszą się różnić od zwykłych gier. Najważniejsze, aby charakteryzowały się:
angażującym scenariuszem,
prostymi zasadami,
czytelnością,
niezbyt długą rozgrywką.
Gry dla seniorów należy dobierać według rodzaju dysfunkcji, stopnia zaawansowania choroby mózgu i funkcji, którą chcemy wzmocnić. Możemy więc skorzystać m.in. z gier na koncentrację uwagi, czy specjalnych dla osób z demencją. Do dyspozycji mamy także gry logiczne i strategiczne.
Gry planszowe
Klasyczne gry planszowe dla seniorów cieszą się od dawna ogromną popularnością. Pomagają seniorom w utrzymaniu sprawności intelektualnej, kształtują umiejętności społeczne i są źródłem rozrywki.
Najlepsze gry planszowe dla seniorów to: memory, scrabble oraz chińczyk.
Memory
Memory jest grą, która z pozoru może wydawać się prosta. Nic jednak bardziej mylącego.
Sterta kartoników z różnymi obrazkami- gdzie każdy z nich ma swojego bliźniaka- nie pozwala na nudę. Zabawa rozpoczyna się, gdy wszystkie kartoniki zostają wymieszane i ułożone obrazkami do dołu.
Zadaniem graczy jest znalezienie dwóch takich samych kart. Jeżeli się uda- sukces gotowy. Jeżeli natomiast senior nie odnajdzie właściwej karty, musi poczekać na następną kolejkę.
Gra wymaga od seniorów zapamiętania, gdzie co leżało oraz łączenia faktów i szukania zależności między obrazkami.
Scrabble
Scrabble to z kolei gra, która znana i lubiana jest w każdym niemalże zakątku świata. Na planszy o wymiarach 15 na 15 kratek gracze wpisują słowa korzystając ze 100- literowych płytek. Każde nowe utworzone słowo daje punkty, które na zakończenie rozgrywki są podliczane.
Wartość punktowa liter jest różna a niektóre pola na planszy zwiększają nasze zasoby punktowe.
Gra planszowa scrabble rewelacyjnie wspiera proces przypominania sobie i składania słów.
Chińczyk
Chińczyk- tę grę zna chyba każdy z nas. Gra nie ma jednak nic wspólnego z Chinami- wywodzi się bowiem z Indii. Jej pierwowzorem była starohinduska gra Pachisi.
Do gry w chińczyka niezbędne są 2, 3 lub 4 osoby. Każdy z graczy otrzymuje 4 pionki. Celem gry jest jak najszybsze doprowadzenie wszystkich pionków do punktu końcowego poprzez wyznaczone pola.
Duży wpływ na przebieg gry mają czynniki losowe- rzuty kostką- ale także przyjęta strategia. Podczas trwania gry występuje również możliwość zbijania przeciwnika.
Wszystkie te działania sprawiają, iż rozgrywka bywa bardzo emocjonująca dla graczy. Ponadto mają ogromny wpływ na poprawę funkcji mózgowych takich jak:
koordynacja wzrokowo- ruchowa,
koncentracja uwagi,
spostrzegawczość,
logiczne myślenie,
strategiczne myślenie,
wnioskowanie.
Gry dla seniorów na koncentrację uwagi
Na rynku dostępne są różne rodzaje gier poprawiających koncentrację uwagi. Wśród najbardziej popularnych znajduje się kostka Rubika, sudoku oraz puzzle.
Pobudzają one kojarzenie i segregowanie informacji, wzmacniają pamięć oraz logiczne myślenie.
Kostka Rubika
Kostka Rubika jest doskonałym narzędziem pomagającym w ćwiczeniach na koncentrację. Terapia za pomocą kostki przeznaczona jest dla każdego- szczególnie jednak dla seniora.
Wybierając grę- kolorową łamigłówkę- angażujemy mózg do aktywności. Działania te przyczyniają się do wzmocnienia funkcji poznawczych oraz utrzymania ich na właściwym poziomie.
Kostka Rubika to również skuteczna terapia dla rąk. Dzięki ćwiczeniom manualnym poprawi się sprawność rąk u seniorów. Jest to ważne m.in. u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, po udarze mózgu albo z chorobą Parkinsona.
Sudoku
Gra- mimo że jest niełatwa- rewelacyjnie sprawdza się u osób starszych. Silnie pobudza umysł seniora do matematyczno- logicznych działań.
W grze należy wypełnić puste miejsca cyframi. Każda z nich musi pojawić się raz w każdym wierszu, mniejszym kwadracie i kolumnie.
Podczas gry należy zapamiętać strategie oraz zasady. Są one kluczem do odnalezienia odpowiedniego miejsca dla każdej liczby,
Prowadzenie takiej aktywności pozwala na efektywne ćwiczenie koncentracji uwagi i poprawę pamięci. Uczy także seniorów cierpliwości i kierowania emocjami.
Puzzle
Puzzle są kolejną grą wspomagającą sprawność umysłu seniorów. Można tutaj stopniowo zwiększać trudności- stosownie do możliwości osób starszych.
Układanie warto rozpocząć od prostego obrazka. Następnie można zwiększać poziom trudności, dodając kolejne elementy układanki.
Do działania zaangażowane są zarówno ręce, jak i mózg. Wiele kolorów i kształtów poszczególnych elementów puzzli pobudza z kolei percepcję wzrokową.
Konieczność umieszczenia puzzla w odpowiednim miejscu ćwiczy koordynację ruchową i wyobraźnię przestrzenną.
Gry dla seniorów z demencją
Demencja dotyczy coraz większej liczby seniorów oraz osób młodych. Niezbędna jest więc profilaktyka i regularne wzmacnianie pamięci. Skuteczne w tym bywają specjalistyczne gry dla osób z demencją.
Korzystnie na poprawę funkcji mózgowych wpłynie np. terapeutyczne bingo, domino albo gra w skojarzenia.
Każda z nich jest nie tylko treningiem, ale także doskonałą okazją do zabawy z pozostałymi seniorami.
Bingo terapeutyczne
Bingo terapeutyczne stwarza graczom możliwość poprawy pamięci lub spowolnienia procesów otępiennych. Gra składa się z książki oraz płyty, co bardzo ułatwia terapeucie nadzorowanie jej przebiegu.
Przykładowy scenariusz może przebiegać następująco: gracze słuchają odgłosów pojazdów mechanicznych. Następnie starają się odnaleźć rozpoznane pojazdy na posiadanych kartach.
Odnalezienie właściwej karty oznacza sukces i wywołuje okrzyk bingo!. Ten rodzaj gry sprawdza się u chorych mających demencję o różnym stopniu zaawansowania.
Domino
Domino od wielu wieków już jest sposobem na utrzymanie dobrej kondycji umysłu. Szczególnie korzystnie wpływa na pamięć oraz koncentrację.
Podstawy tejże gry dla seniorów są uniwersalne i bardzo proste. Domino przeznaczone jest dla każdego- niezależnie od wieku i stanu zdrowia gracza.
Istotą domina jest dopasowanie klocków zgodnie z liczbą oczek. Efektem tego są symetryczne cykle tworzone w trakcie gry.
Dzięki konieczności układania kostek domina, manualne możliwości osób starszych ulegają znaczącej poprawie. Wzmacnia się także logiczne i strategiczne myślenie. Ponadto następuje wzmocnienie pamięci tzw. świeżej.
Skojarzenia
Gra w skojarzenia może wytworzyć między seniorami specyficzną atmosferę i więź. Gra nie wymaga specjalistycznych narzędzi. Wystarczą dobre chęci i chwila wolnego czasu.
Gracz na początek wyobraża sobie jakiś przedmiot- np. rower. Później należy połączyć ten przedmiot z różnorakimi skojarzeniami.
Rower może sprawić, że przywołane zostaną wspomnienia z wycieczek rowerowych. Mogą też pojawić się skojarzenia związane z naprawą roweru- zerwany łańcuch, czy wymiana opony.
Gra w skojarzenia bywa bardzo przyjemna i zazwyczaj nie należy do trudnych.
Podsumowanie
W miarę starzenia się, utrzymanie umysłu w dobrej kondycji staje się niezmiernie ważne. Gry pamięciowe i logiczne to fantastyczne narzędzia, które mogą skutecznie pomóc seniorom. Przede wszystkim w treningu umysłu, ale także w czerpaniu radości z każdego dnia. Pamiętaj, że regularne wyzwania dla mózgu, jakie oferują gry planszowe czy karciane to nie tylko forma rozrywki. Jest to również bardzo istotny element dbania o zdrowie intelektualne.
Zachęcamy do wypróbowania różnych gier, które omówiliśmy w powyższym artykule. Warto się nad nimi zastanowić i wybrać tę, która najlepiej odpowiada Twoim potrzebom i zainteresowaniom. Niezależnie od tego, czy wybierzesz scrabble, czy inne gry planszowe, każda z nich może poprawić Twoją pamięć i koncentrację. Zadbaj, aby gry stały się elementem Twojego codziennego życia, przynoszącym nie tylko zabawę, ale i korzyści dla umysłu.
