Jakie zabiegi rehabilitacyjne na zespół cieśni nadgarstka mogą pomóc w leczeniu?
Zespół cieśni nadgarstka jest chorobą cywilizacyjną. Może znacznie ograniczać codzienne funkcjonowanie i komfort życia. Charakteryzuje się bólem, drętwieniem oraz osłabieniem chwytu ręki. Dotyka zazwyczaj osób, które wykonują powtarzalne ruchy nadgarstkami. Doświadczają go również pracujący długo w pozycji wymuszającej ciągłe napięcie mięśni przedramienia. Na szczęście, odpowiednio dobrane zabiegi rehabilitacyjne mogą przynieść ulgę i przywrócić funkcjonalność ręki.
W tym artykule przybliżymy różne opcje terapeutyczne. Rozpoczniemy od terapii manualnej i ćwiczeń rehabilitacyjnych. Dalej omówimy zastosowanie ortezy w terapii, a następnie leczenie farmakologiczne oraz interwencję chirurgiczną. Dowiesz się również, jakie zabiegi rehabilitacyjne w zespole cieśni nadgarstka są dostępne. Zgromadzona wiedza umożliwi Ci wybór najlepszej ścieżki leczenia. Oczywiście w konsultacji z fizjoterapeutą lub lekarzem. Niezależnie jednak od nasilenia objawów kluczowe jest wczesne rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.
Co to jest zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka- carpal tunnel syndrome- to schorzenie rozwijające się w efekcie ucisku nerwu pośrodkowego. Nerw ten razem ze ścięgnami mięśni zginacza palców przebiega w wąskim kanale nadgarstka. W sytuacji, gdy jest uciśnięty, rozwija się ból oraz ograniczenie sprawności dotkniętej dłoni i przedramienia
Przyczyny ucisku na nerw pośrodkowy
Przyczyną dysfunkcji w obrębie nadgarstka bywa obrzęk, uraz, oraz stan zapalny. Cieśń nadgarstka może również powstać poprzez pogrubienie więzadła poprzecznego.
Choroba ta najczęściej dotyczy osób pracujących przy taśmie w fabryce, ponadto osób używających długo myszki komputerowej. Zespół cieśni nadgarstka może także wystąpić u muzyków, fryzjerów albo pojawić się podczas urazu.
Przyczyną może być również cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa albo dna moczanowa.
Objawy charakteryzujące zespół cieśni nadgarstka
Zespół cieśni kanału nadgarstka początkowo bywa ignorowany. Zazwyczaj winę za dolegliwości zrzucamy na złą pozycję podczas snu.
Osoby z tą dysfunkcją mogą mieć osłabienie chwytu, ból oraz drętwienie kciuka i palca wskazującego. Ponadto przy cieśni nadgarstka chorzy skarżą się na sztywność w obrębie dłoni. Doświadczają zaburzeń czucia i mają osłabioną siłę mięśni.
Chorobę można podzielić na 3 zasadnicze stadia:
Stadium I – jest łagodne. Pojawia się drętwienie, ale objawy bólowe są niewielkie.
Stadium II – stan średnio zaawansowany. Cechuje się nasilonymi objawami- osłabieniem czucia i obniżeniem precyzji ruchów.
Stadium III – najcięższe. W wyniku ucisku nerwu pośrodkowego występują poważne objawy bólowe palców i zanik mięśni kłębu kciuka.
Dodatkowo odczuwalne są większe zaburzenia funkcjonowania, znaczna lub całkowita utrata czucia.
Jak diagnozuje się cieśń nadgarstka?
Specjalistą, który najlepiej może przeprowadzić rozpoznanie, jest ortopeda, neurolog, neurochirurg lub chirurg ręki. Zasadniczym elementem diagnostyki jest wywiad przeprowadzony z pacjentem.
Specjalista posiłkuje się także testami- Phalena i Tinela. Dodatkowo wykonywane jest badanie usg. i badanie przewodnictwa nerwowego- tzw. ENG. W niektórych przypadkach konieczne jest także wykonanie badania MRI oraz RTG kręgosłupa szyjnego.
Terapie manualne w leczeniu zespołu cieśni nadgarstka
Terapie manualne w zespole cieśni nadgarstka mogą przynieść wiele korzyści. Począwszy od poprawy krążenia, poprzez rozluźnienie mięśni i złagodzenie bólu po zmobilizowanie nerwu pośrodkowego do pracy.
Zastosowanie masażu leczniczego w cieśni nadgarstka ma za zadanie zmniejszyć ucisk w obrębie nadgarstka. Terapię warto poszerzyć o masowanie mięśni przedramienia. Dzięki temu uzyskamy redukcję bólu, poprawę ukrwienia i odżywienia mięśni.
Specjalista zazwyczaj wykonuje masaż leczniczy dłoni i nadgarstka, a także masaż funkcyjny mięśni przedramienia. Skuteczny jest również masaż tkanek głębokich- manualny albo z wykorzystaniem urządzenia do masażu.
Terapia powięziowa
Rehabilitacja zespołu cieśni nadgarstka to także terapia powięziowa. Jest to innowacyjna metoda głębokiej pracy z ciałem. Podczas jej stosowania następuje delikatne rozrywanie i uwalnianie zrośniętych ze sobą powięzi oraz mięśni.
Działania te rewelacyjnie łagodzą zarówno przewlekły, jak i ostry ból w obrębie nadgarstka. Ponadto wzmacniają ruchomość oraz elastyczność dotkniętych chorobą palców i dłoni. Efektem leczenia jest lepsze dotlenienie, odżywienie i nawodnienie tkanek.
PNF w cieśni nadgarstka
Mobilizacja nerwu pośrodkowego w przebiegu cieśni nadgarstka odgrywa kluczową rolę. Usuwa bowiem istniejące zaburzenia w przewodnictwie i przywraca prawidłowe wzorce ruchowe.
Wykonując neuromobilizacje nerwu pośrodkowego, uzyskamy m.in.:
poprawę mobilności,
zwiększenie siły i wytrzymałości mięśniowej,
mobilizację napięcia mięśniowego,
zwiększenie zakresu ruchu,
poprawę czucia głębokiego,
poprawę techniki wykonywania ruchu.
Fizykoterapia- leczenie zachowawcze
Zabiegi fizykalne mogące skutecznie złagodzić objawy cieśni nadgarstka to m.in. elektroterapia, laseroterapia, krioterapia oraz hydroterapia. Korzystne efekty przynosi również zastosowanie pola magnetycznego i leczenie ciepłem.
Ćwiczenia i ich rola w rekonwalescencji
Rehabilitacja jest nieodłącznym elementem leczenia zespołu cieśni nadgarstka- przed oraz po operacji.
Jej zasadniczym celem jest zmniejszenie objawów, poprawa funkcji nadgarstka i dłoni. Regularne ćwiczenia mogą skutecznie zapobiec także nawrotom choroby.
Proces rekonwalescencji może obejmować m.in. ćwiczenia rozciągające i wzmacniające. Pomagają w funkcjonowaniu przedramienia, nadgarstka, dłoni i palców. Są one dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta.
Użycie ortezy jako wsparcie w leczeniu
Orteza i tutory bywają bardzo przydatne w terapii zespołu cieśni nadgarstka. Stabilizują staw, redukując w ten sposób dolegliwości bólowe. Stanowią także ochronę dla dotkniętej chorobą ręki.
Niestety stosowanie ortezy i tutora posiada również minusy. Zbyt długie używanie ich doprowadza do osłabienia mięśni przedramienia, a nawet ich zaniku.
Dlatego korzystajmy z nich zgodnie z zaleceniami specjalistów- tylko w ten sposób unikniemy niepotrzebnych powikłań.
Leczenie w zespole cieśni nadgarstka?
W początkowej fazie stosuje się leczenie zachowawcze. Polega ono na przyjmowaniu przez minimum 2 miesiące witaminy B6. Ponadto specjaliści zalecają iniekcje dostawowe zawierające kortykosteroidy. Ich zadaniem jest zniesienie stanu zapalnego toczącego się w stawie i całym przedramieniu.
Niezbędne w tym okresie są także zabiegi fizykoterapeutyczne. Doskonałym sposobem na zredukowanie bólu i przywrócenie sprawności kończyny są odpowiednio dobrane ćwiczenia.
Czasem specjalista zaleca stosowanie ortezy w zaostrzeniu choroby. Po operacji jest ona natomiast niezbędna przez kilka tygodni.
Kiedy rozważyć zabieg operacyjny?
Zabieg operacyjny wykonywany jest, gdy wcześniejsze metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Sygnałem do podjęcia decyzji o zabiegu jest także uszkodzenie nerwów widoczne podczas badania ENG i EMG.
Profilaktyka
Profilaktyka zespołu cieśni nadgarstka w pierwszej kolejności obejmuje jego obserwację. W dalszej kolejności wyeliminowanie ruchów powodujących objawy bólowe, zaburzenia czucia w obrębie dłoni.
Warto także starać się ograniczyć powtarzalność wykonywanych ruchów. Należy pamiętać też, aby w trakcie wykonywania tychże czynności robić przerwy- stworzyć ręce możliwość odpoczynku.
Skutecznym rozwiązaniem może okazać się także zmiana rąk przy wykonywaniu pracy- o ile jest to możliwe. Zaleca się także, aby osoby doświadczające bólu, drętwienia i sztywności wykonywały w przerwach proste ćwiczenia. Dzięki nim rozluźnieniu ulegną mięśnie przedramienia, dłoni oraz samego nadgarstka.
Podczas pracy warto korzystać ze specjalistycznych podkładek podpierających nadgarstek albo specjalnych krzywych klawiatur do komputera. Na noc z kolei możecie zakładać ortezę, która pozwoli na odpoczynek ręki w naturalnym i zdrowym ułożeniu.
Podsumowanie
Podsumowując, leczenie zespołu cieśni nadgarstka wymaga kompleksowego podejścia i często różnorodnych metod rehabilitacji. Od terapii manualnych, przez fizykoterapię, po specjalistyczne ćwiczenia rehabilitacyjne — każda z tych metod może przynieść znaczącą ulgę w objawach i poprawić funkcjonalność nadgarstka. Ważne jest, aby każdy plan leczenia był dostosowany indywidualnie do potrzeb pacjenta, w zależności od nasilenia objawów i ogólnego stanu zdrowia.
Pamiętaj, aby przed podjęciem jakiejkolwiek formy terapii skonsultować się z fizjoterapeutą lub lekarzem, który pomoże Ci wybrać najodpowiedniejsze metody leczenia. Nie lekceważ objawów i zacznij działać jak najszybciej, aby zminimalizować dyskomfort i uniknąć długotrwałych komplikacji. Zespół cieśni nadgarstka to problem, który można skutecznie leczyć. Odpowiednio wczesne rozpoczęcie terapii znacząco zwiększa szanse na pełne wyzdrowienie.
