Nowe metody leczenia Parkinsona, choroby, która odbiera kontrolę nad własnym ciałem
Choroba Parkinsona stopniowo odbiera kontrolę nad własnym ciałem ponad 90 tysiącom Polaków. Jej diagnoza często przychodzi zbyt późno- gdy już 50- 60% komórek produkujących dopaminę w mózgu uległo zniszczeniu. To, co dla większości z nas jest naturalne- swobodne wykonywanie ruchów, utrzymanie równowagi czy nawet zwykły uśmiech- dla osób z Parkinsonem staje się codziennym wyzwaniem. Na szczęście najnowsze odkrycia w medycynie dają nadzieję na skuteczniejszą walkę z tą podstępną chorobą.
Przygotowałam dla Ciebie kompleksowy przegląd najnowocześniejszych metod leczenia choroby Parkinsona. Opierałam się na najświeższych publikacjach naukowych i opiniach czołowych neurologów z renomowanych ośrodków medycznych. Poznasz sprawdzone terapie, takie jak głęboka stymulacja mózgu (DBS) czy zaawansowana farmakoterapia. Z artykułu dowiesz się także o nowatorskich metodach, które mogą zrewolucjonizować leczenie- w tym przełomowe badania nad przeszczepem mikrobioty jelitowej.
Koniecznie przeczytaj: https://wyjazdpozdrowie.pl/jak-postepuje-choroba-parkinsona/
Czym jest choroba Parkinsona i jak wpływa na życie pacjenta?
Parkinson to choroba neurodegeneracyjna o nieznanej etiologii. Jego istotą jest zanik tzw. komórek dopaminergicznych w istocie czarnej mózgu. Dopamina- jak wiesz- pełni rolę neuroprzekaźnika w synapsach w ośrodkowym układzie nerwowym. Wpływa też na wiele ważnych procesów w organizmie takich jak: koordynacja i napięcie mięśni, działanie układu hormonalnego i limbicznego. Obniżenie poziomu dopaminy upośledza przekazywanie impulsów nerwowych- co prowadzi stopniowego obumierania komórek i rozwoju choroby Parkinsona.
Najnowsze badania w dziedzinie neurologii przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wskazują, że występująca lepka i toksyczna postać białka alfa- synukleiny zakleja komórki nerwowe w i powoduje ich obumieranie. Toksyczne białko gromadzi się najpierw w neuronach umiejscowionych w jelitach. W kolejnych etapach natomiast wędruje do mózgu i uszkadza jego komórki.
Parkinson dotyka miliony ludzi na całym świecie. Może rozwijać się podstępnie przez wiele, lat zanim wystąpią pełne objawy i zostanie rozpoznana. We wczesnym stadium choroba powoduje zaburzenia snu, zaparcia, zmiany nastroju i depresję. Mimika twarzy staje się uboższa i sztywna- występuje tzw. maskowata twarz. U chorego zauważysz również narastające drżenie samoistne i spowolnienie ruchowe. Pacjenci często skarżą się także na zaburzenia równowagi oraz sztywność mięśni rąk i nóg. W kolejnym etapie pacjenci doznają zaburzeń funkcji poznawczych- mają problemy z pamięcią, mową, a także zdolnościami wzrokowo przestrzennymi. W niektórych przypadkach osoby z zaawansowanym Parkinsonem mogą nawet doświadczać halucynacji i urojeń. Postępujący przebieg choroby utrudnia codzienne funkcjonowanie i sprawia, że pacjenci wymagają kompleksowej opieki.
Aktualnie schorzenie jest nieuleczalne, jednak Twój neurolog może zaproponować Ci terapię spowalniającą postęp choroby. Dlatego pamiętaj, że jedynie szybka diagnoza i wdrożenie optymalnej terapii może przedłużyć Twoją sprawność i życie. Obecnie dostępne jest leczenie farmakologiczne, głęboka stymulacja mózgu- DBS. Jeżeli jednak Twoje leczenie nie przynosi efektów, albo masz przeciwwskazania do poszczególnych metod terapii, nie martw się na zapas. W Warszawie w szpitalu Medicover możesz skorzystać z rewolucyjnej metody leczenia- Focused Ultrasound Surgery- (FUS). Trwają także badania nad innymi nowymi i obiecującymi metodami leczenia choroby Parkinsona. Należą do nich terapie genowe i przeszczep mikrobioty jelitowej, które w przyszłości mogą poprawić jakość życia pacjentów.
Farmakoterapia- podstawa w walce z chorobą Parkinsona
Zasadniczym celem terapii w Parkinsonie jest z jednej strony zmniejszenie objawów klinicznych, a z drugiej dbałość o jak najmniejsze skutki uboczne. Leczenie opiera się na podawaniu Lewodopy, która jest najbardziej skuteczna, choć nie idealna. Lewodopa to- jak wiesz- aminokwas będący prekursorem dopaminy. Jej wdrożenie do leczenia skutecznie uzupełnia niedobory w układzie nerwowym. Długotrwałe stosowanie Lewodopy redukuje nawet najbardziej uciążliwe objawy choroby. Jednocześnie niestety im dłużej jest stosowana, występuje coraz więcej działań niepożądanych.
Oprócz Lewodopy- złotego standardu leczenia- w Parkinsonie podaje się także leki z grupy antagonistów dopaminy. Oddziałują one bezpośrednio na receptory dopaminowe w układzie nerwowym. Są to m.in. leki: Piribedil oraz Ropinirol. Skuteczne w walce z chorobą są również Inhibitory MAO-B hamujące rozpad dopaminy- co sprawia, że wzrasta jej ilość w organizmie. Najskuteczniejszymi lekami są: Rasagilina i Selegilina. Efekty terapeutyczne Lewodopy ulegają wzmocnieniu poprzez wprowadzenie do leczenia inhibitorów COMT- Tolkaponu oraz Takaponu. Dzięki nim łagodnieją również objawy niepożądane- nudności, wymioty, zmiany nastroju i koszmary senne.
Pacjenci z Parkinsonem mogą korzystać z najnowszych terapii prowadzonych w ramach programu lekowego. Obejmuje on m.in. terapie infuzyjne polegające na dostosowanym do indywidualnych potrzeb podawaniu leków za pomocą pompy. Terapie infuzyjne pozwalają na utrzymanie leku na stałym poziomie, co minimalizuje fluktuacje ruchowe. Projekt skierowany jest do osób w zaawansowanym stanie choroby. Musisz wiedzieć, że powyższe terapie umożliwiają skuteczniejsze kontrolowanie nieprzyjemnych i uciążliwych objawów Parkinsona. Poza tym spowalniają postęp choroby i korzystnie wpływają na jakość życia pacjentów.
Głęboka stymulacja mózgu (DBS)- przełom w leczeniu zaawansowanej choroby
DBS- czyli głęboka stymulacja mózgu- wykonywana jest u osób z zaawansowaną chorobą Parkinsona. Podczas zabiegu neurochirurg dokonuje umieszczenia cienkiej elektrody w mózgu pacjenta i łączy ją ze stymulatorem znajdującym się pod skórą w okolicy klatki piersiowej. Założone elektrody wytwarzają impulsy elektryczne modyfikujące działanie ośrodków nerwowych odpowiedzialnych za rozwój choroby. Umieszczona pod skórą bateria zapewnia stałe źródło prądu- nie musisz więc obawiać się o jego niedobór. Wybór miejsca wszczepienia elektrod uzależniony jest od obrazu klinicznego- przewagi sztywności bądź drżenia oraz obecności mimowolnych ruchów. Elektrod nie umieszcza się jednak w istocie czarnej, gdzie zanikają neurony dopaminowe.
Stymulacja mózgu powoduje bowiem zahamowanie wybranych struktur, a nie ich pobudzenie. Dlatego więc umiejscowienie elektrod w istocie czarnej przyniosłoby odwrotny skutek. Zastosowanie DBS pozwala na istotną poprawę funkcji ruchowych, zmniejszenie sztywności rąk i nóg. Ponadto znacznie osłabia drżenie mimowolne, redukuje występowanie dyskinez i okresów tzw. wyłączeń. Jeżeli więc zauważasz postęp choroby, zapytaj neurologa, czy możesz skorzystać z tego sposobu leczenia.
Zogniskowana ultrasonografia chirurgiczna (FUS)- nieinwazyjna metoda walki z drżeniem
MGr FUS- to nowatorska metoda leczenia poprawiająca jakość życia pacjentów z chorobą Parkinsona oraz drżeniem samoistnym. Możesz z niej skorzystać w szpitalu Medicover w Warszawie. Wystarczy, że udasz się na konsultację do Prof. Mirosława Ząbka, dr. Pawła Gutowskiego lub lek. Mikołaja Raźniaka– wybitnych i jedynych specjalistów w kraju wykonujących tego typu zabiegi. Terapia FUS jest nieinwazyjna- nie wymaga otwarcia czaszki- a pacjent w jej trakcie pozostaje przytomny.
Zabieg polega na wysyłaniu skoncentrowanej wiązki ultradźwięków na obszary mózgu odpowiadające za drżenia. Procedura terapeutyczna trwa kilka godzin. Ultradźwięki najpierw w sposób odwracalny nagrzewają chore tkanki, a następnie- jeżeli nie występują objawy niepożądane- dokonywana jest ablacja. Nieprzyjemne i utrudniające codzienne funkcjonowanie objawy ustępują już w czasie seansu terapeutycznego. Niestety leczenie, mimo iż jest bardzo skuteczne, nie jest refundowane z NFZ a jego koszt to kilkadziesiąt tysięcy za zabieg.
Przeszczep mikrobioty jelitowej- obiecująca nowa metoda terapii
Brak harmonii w mikrobiocie jelitowej może prowadzić do rozwoju stanów zapalnych, które bywają często związane z patogenezą chorób. Niektóre bakterie mogą wydzielać znaczne ilości substancji negatywnie wpływających na drogi metaboliczne oraz procesy immunologiczne. W konsekwencji mogą rozwijać się choroby neurodegeneracyjne takie jak Parkinson. Najnowsze badania kliniczne w dziedzinie neurologii wskazują, że obiecującym sposobem leczniczym może okazać się przeszczep mikrobioty jelitowej (FMT). Polega on na przeszczepieniu od dawcy zdrowych bakterii jelitowych.
Obserwacja pacjentów biorących udział w badaniach potwierdza, że po 12 miesiącach leczenia uzyskano znaczącą poprawą w odniesieniu do grupy z placebo. Postęp dotyczy głównie motoryki- najważniejszego miernika objawów Parkinsona. Ta obiecująca metoda lecznicza jest szansą dla 90 tysięcy Polaków oraz wielu milionów ludzi na całym świecie.
Terapie genowe w leczeniu Parkinsona
Terapie genowe są ogromną nadzieją dla osób z chorobami neurodegeneracyjnymi- także z Parkinsonem. Leczenie tą metodą polega kolejno na wprowadzeniu, modyfikacji oraz usuwaniu genów z komórek i tkanek pacjenta. Zazwyczaj wdrażanie terapii genowej bazuje na zastępowaniu zmutowanych genów innymi, które funkcjonują prawidłowo. Nowe geny wprowadzane są przy pomocy wektorów wirusowych wnikających stopniowo do docelowej komórki i dostarczających ładunek genetyczny. Wirusy następnie ulegają rozkładowi.
Technologia ta jest nadal we wstępnej fazie, ale osiągnięto już pewne częściowe sukcesy. W niektórych przypadkach u osób z zaawansowaną chorobą Parkinsona zredukowano zaburzenia ruchowe takie jak sztywność mięśni oraz mimowolne drżenie rąk.
Gamma Knife- skuteczny sposób na drżenie samoistne
Leczenie Gamma Knife to nowatorska, ale bardzo obiecująca metodą terapii m.in. w Parkinsonie. Radiochirurgia stereotaktyczna (SRS) umożliwia dostarczenie zaplanowanej dawki promieniowania do precyzyjnie wyznaczonego obszaru głowy. Ryzyko uszkodzenia zdrowych tkanej jest więc niewielkie w porównaniu do ryzyka, jakie niosą ze sobą zabiegi neurochirurgiczne. Dawkę promieniowania podaje się zazwyczaj podczas jednego zabiegu. Pacjenci już w tym samym dniu mogą wrócić do domu a po kilku dniach do wcześniejszych aktywności.
Dzięki zastosowanej terapii zmniejsza się drżenie, poprawia motoryka- i co za tym idzie, poprawia się jakość życia pacjentów. SRS opiera się na technologii Gamma Knife i zalecana jest szczególnie osobom, u których istnieją przeciwwskazania do stymulacji mózgu- DBS.
Podsumowanie moich przemyśleń o nowoczesnych metodach leczenia Parkinsona
Przedstawiłam Ci wiele nowoczesnych metod leczenia choroby Parkinsona- od sprawdzonej farmakoterapii, przez zaawansowaną technologicznie głęboką stymulację mózgu (DBS). Po innowacyjną ultrasonografię chirurgiczną i obiecujące badania nad przeszczepem mikrobioty jelitowej. Każda z tych metod daje nadzieję pacjentom i ich rodzinom na lepszą kontrolę nad objawami choroby. Szczególnie cieszy fakt, że nauka nie ustaje w poszukiwaniu nowych rozwiązań, a kolejne badania kliniczne przynoszą coraz bardziej obiecujące rezultaty.
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z chorobą Parkinsona, zachęcam Cię do podzielenia się w komentarzach swoimi doświadczeniami z różnymi metodami leczenia. Wymiana doświadczeń może być bezcenna dla innych osób stojących przed wyborem terapii. Zapraszam Cię również do zapoznania się z innymi artykułami na moim blogu, gdzie znajdziesz więcej informacji o najnowszych odkryciach w dziedzinie neurologii i praktyczne wskazówki dotyczące życia z chorobami neurodegeneracyjnymi.