Najczęściej przyznawane renty w Polsce. Ekspert odpowiada na Twoje pytania
Czasem życie zmienia kierunek, a zdrowie lub sytuacja rodzinna sprawiają, że trzeba szukać wsparcia. Jedną z form pomocy są renty, ale system jest tak zawiły, że łatwo się w nim pogubić. Co przysługuje, komu i od kiedy?
Zamiast przeglądać ustawy i urzędowe broszury, przeczytaj rozmowę z ekspertem ds. świadczeń rentowych, który prostym językiem wyjaśnia, jakie są najczęściej przyznawane renty w Polsce, jak wygląda procedura wnioskowania i na co warto zwrócić uwagę.
Jakie są najważniejsze typy rent w Polsce?
Ekspert ZUS: Najczęściej spotykane to:
- renta z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które nie mogą dalej pracować,
- renta socjalna dla osób niezdolnych do pracy od dzieciństwa,
- renta rodzinna po zmarłym członku rodziny,
- renta rolnicza dla osób ubezpieczonych w KRUS,
- renta mundurowa i wdowia to bardziej specyficzne przypadki.
Czy wszystkie renty przyznaje ZUS?
Ekspert ZUS: Nie. ZUS zajmuje się większością, ale są wyjątki. KRUS wypłaca renty rolnicze. MON i MSWiA odpowiadają za renty mundurowe. W zależności od tego, gdzie byłeś ubezpieczony, tam składasz wniosek.
Które renty są w Polsce przyznawane najczęściej?
Ekspert ZUS: Nie ma jednolitych danych ze wszystkich instytucji, ale najnowsze statystyki mówią jasno:
- Renta rodzinna – otrzymuje ją najwięcej osób, ponad 1,18 miliona w ZUS i ponad 41 tysięcy w KRUS.
- Renta z tytułu niezdolności do pracy – pobiera ją, ok. 553 tysięcy osób.
- Renta socjalna – dotyczy ponad 280 tysięcy świadczeniobiorców w 2025 roku.
- Renta rolnicza – dostaje ją ok. 150 tysięcy osób.
Komu przysługuje renta rodzinna?
Ekspert ZUS: Najczęściej dzieciom do 16. roku życia lub do 25., jeśli się uczą. Dorośli, którzy są niezdolni do pracy, również mogą ją dostać. Wdowy, wdowcy i czasem rodzice, wnuki czy rodzeństwo też, jeśli byli na utrzymaniu zmarłego.
A co z rentą z tytułu niezdolności do pracy?
Ekspert ZUS: Tu ZUS analizuje Twój stan zdrowia. Możesz dostać:
- rentę stałą, jeśli nie ma szans na poprawę,
- rentę okresową, jeśli leczenie może pomóc,
- rentę szkoleniową, gdy musisz się przekwalifikować.
Najczęściej przyznaje się ją po urazach, przy chorobach psychicznych, sercowych, neurologicznych, pulmonologicznych czy ortopedycznych.
Czy da się dostać rentę, jeśli nigdy się nie pracowało?
Ekspert ZUS: Tak! To właśnie renta socjalna. Przysługuje osobom, które nie mogą pracować z powodu niepełnosprawności powstałej przed ukończeniem 18. roku życia lub podczas nauki (do 25. roku życia). Wniosek możesz złożyć zaraz po ukończeniu 18 lat.
Czym różni się renta rolnicza?
Ekspert ZUS: Przysługuje osobom ubezpieczonym w KRUS, głównie rolnikom i ich domownikom. Musisz mieć orzeczoną niezdolność do pracy w gospodarstwie. Taką rentę można otrzymać na czas określony albo bezterminowo.
Jak wygląda procedura wnioskowania o najczęściej przyznawane renty?
Ekspert ZUS: Odpowiem w skrócie, bo procedury różnią się w każdej instytucji. Ogólnie:
- Pobierasz wniosek z odpowiedniej instytucji (ZUS, KRUS, MON itd.).
- Wypełniasz go i zgłaszasz się do lekarza rodzinnego wypełnić zaświadczenie.
- Zbierasz dokumentację medyczną i potwierdzenie zatrudnienia lub ubezpieczenia.
- Składasz wniosek osobiście, pocztą albo elektronicznie.
- Czekasz na wezwanie przed komisję lekarską.
- Otrzymujesz decyzję i masz prawo się od niej odwołać.
Na jakie kwoty można liczyć w 2025 roku?
Ekspert ZUS: Minimalne stawki rent wynoszą:
- 1878,91 zł przy całkowitej niezdolności do pracy,
- 1409,18 zł przy częściowej,
- 1878,91 zł dla renty socjalnej,
- 1878,91 zł dla renty rolniczej,
- Renta rodzinna jest bardziej skomplikowana. Można dostać:
– 85% świadczenia zmarłego (gdy uprawniona jest 1 osoba),
– 90% (gdy 2 osoby),
– 95% (gdy 3 lub więcej osób).
Co poradziłbyś osobie, która nie wie, od czego zacząć?
Ekspert ZUS: Najważniejsze to nie zwlekać. Wiele osób czeka latami, aż „będzie gorzej” albo „ktoś im powie, że mogą”. A przecież nic nie tracisz, składając wniosek. Po prostu dowiedz się, do jakiej instytucji należysz, przygotuj dokumenty i działaj. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z bezpłatnych porad w ZUS czy KRUS albo porozmawiaj z doradcą.
Renta to Twoje prawo i Twoje wsparcie
Renta to nie „łaska” urzędów, tylko forma wsparcia, która Ci się należy, jeśli spełniasz warunki. Dzięki temu świadczeniu możesz odzyskać stabilność finansową w trudnym czasie, czy to po chorobie, wypadku czy stracie bliskiej osoby.
Nie czekaj, aż sytuacja się pogorszy. Jeśli Twoje zdrowie albo okoliczności życiowe się zmieniły, sprawdź, czy nie jesteś jednym z tysięcy Polaków, którym przyznaje się najczęściej wypłacane renty. To może być pierwszy krok do odzyskania spokoju i bezpieczeństwa.
Źródła
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981621118/U/D19981118Lj.pdf
- https://www.zus.pl/documents/10182/39573/Emerytury+i+renty+przyznane+w+2023r.pdf/8ad0b7d0-b090-be75-c62a-65a1fd8d14fc?t=1725354388584
- https://www.gov.pl/attachment/797edbfc-a39c-4124-9f13-3ca95bab0ef3
- https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-rente-z-tytulu-niezdolnosci-do-pracy
